คุณค่าทางธุรกิจ (Business Value) คือการรักษาสมดุลระหว่างอุปสงค์และอุปทาน ให้พอเหมาะพอดีกัน ทำให้ลูกค้ารู้สึกพึงพอใจสินค้า หรือบริการที่ได้รับ เมื่อเทียบกับเงินที่ใช้จ่ายไป คุณค่าทางธุรกิจที่ตรงกับความต้องการของลูกค้าเป็นสิ่งสำคัญที่จะส่งผลต่อทิศทางการดำเนินธุรกิจในระยะยาว
การสร้างคุณค่าขึ้นมา และถ่ายทอดคุณค่าที่ผู้ประกอบการยึดถือออกมาให้ชัดเจนจึงเป็นพื้นฐานที่จะทำให้ก้าวต่อไปในการทำธุรกิจมั่นคง ตรงประเด็น มั่นใจว่าเป้าหมายคืออะไร และจะมุ่งตรงไปตามเส้นทางที่ตั้งใจไว้ได้อย่างไร
แหล่งอ้างอิง: The Elements of Value https://hbr.org/2016/09/the-elements-of-value
หลากหลายรูปแบบคุณค่าทางธุรกิจ คุณค่าไม่ได้มีรูปแบบเดียว บริษัท Bain & Company ได้ศึกษาคุณค่ารูปแบบต่างๆ จากสินค้าและบริการในปัจจุบัน พบว่าแบ่งแยกออกมาได้มากถึง 30 แบบ โดยแบ่งเป็นลำดับชั้นไล่เรียงกันตามทฤษฎีลำดับขั้นความต้องการของมาสโลว์ (Maslow's hierarchy of needs)
คุณค่าการใช้สอยพื้นฐาน (Functional Value) ตอบโจทย์ด้านการใช้งาน ประหยัดแรงกาย ลดการใช้แรงงาน ทำให้กิจกรรมต่างๆ ง่ายดาย สะดวกขึ้น ได้แก่คุณค่าการช่วยลดแรง (Reduce Effort) ลดความยุ่งยาก (Avoid Hassles) ลดต้นทุน (Reduce Cost) มีคุณภาพ (Quality) เพิ่มความหลากหลาย (Variety) ให้รสสัมผัส (Sensory Appeal) แจ้งข้อมูลที่เป็นประโยชน์ (Inform) ลดเวลา (Save Time) ทำให้ง่ายขึ้น (Simplifies) เพิ่มรายได้ (Make Money) ลดความเสี่ยง (Reduces Risk) จัดระเบียบ (Organise) บูรณาการ (Integrates) และการเชื่อมต่อ (Connect)
คุณค่าทางอารมณ์ (Emotional Value) ตอบโจทย์ด้านความรู้สึกนึกคิด ให้ความสำคัญกับประสบการณ์ต่างๆ ที่ส่งผลต่อจิตใจเป็นหลัก ได้แก่ คุณค่าด้านสุขภาพ (Wellness) ผ่อนคลาย (Therapeutic) บันเทิง (Fun/Entertain) มีเสน่ห์ ดึงดูด (Attractive) เข้าถึงได้ง่าย (Provide Access) ลดความกังวล (Reduce Anxiety) ให้รางวัลตัวเอง (Reward) ให้ความรู้สึกย้อนอดีต (Nostalgia) ความสวยงาม (Aesthetic) และความผูกพันกับตราสินค้า (Badge value)
คุณค่าทางการเปลี่ยนแปลงชีวิต (Life-Changing Value) ตอบโจทย์ความคาดหวังในการเปลี่ยนแปลงตัวเองเป็นคนใหม่ที่ดีขึ้น สนับสนุนความฝันในการมีชีวิตที่ดีขึ้น หรือการส่งมอบความรัก ความปรารถนาดีให้แก่บุคคลอันเป็นที่รัก ได้แก่ คุณค่าด้านแรงบันดาลใจ (Motivating Life) ส่งมอบมรดกตกทอด (Heirloom) มอบสังคมที่ดี (Affiliation) มอบความหวัง (Provide Hope) บรรลุความเป็นตัวตน (Self-Actualization)
คุณค่าทางสังคม (Social Impact) ตอบโจทย์เกี่ยวกับมุมมองที่กลุ่มเป้าหมายของธุรกิจมีต่อสังคม นำเสนอผลิตภัณฑ์ หรือบริการที่ส่งเสริมคุณค่าต่ออุดมการณ์ที่ยิ่งใหญ่กว่าตัวเอง นั่นคือคุณค่าในการละวางตัวตน (Self-Transcendent) นั่นเอง
ขั้นตอนสร้างคุณค่าทางธุรกิจเบื้องต้น
กำหนดกลุ่มเป้าหมาย (Identify target group) สำรวจข้อมูลกลุ่มเป้าหมายต่างๆ ที่เป็นไปได้ เลือกกลุ่มตลาดที่มีขนาดใหญ่พอที่จะทำกำไร หรือเป็นกลุ่มตลาดขนาดเล็กที่มีกำลังซื้อสูง มองเห็นโอกาสที่จะขยายตัวในอนาคตได้
ค้นหาข้อมูลเชิงลึกอันเป็นความต้องการที่แท้จริง (Identify Insight) ทำความเข้าใจคุณค่ารูปแบบต่างๆ ทั้งที่แบรนด์ต้องการนำเสนอผ่านจุดยืนของแบรนด์ หรือคุณค่าที่ลูกค้าต้องการได้รับจากการใช้งาน
วางกลยุทธ์ (Value Strategies) กำหนดทิศทางการส่งมอบคุณค่าผ่านกระบวนการต่างๆ ที่เกิดขึ้นภายในองค์กร
ลงมือนำคุณค่าไปใช้งานจริง (Implement Value) ดำเนินการตามแผนที่วางไว้ ระหว่างการทำงานอาจมีการปรับเปลี่ยนได้ตามความเหมาะสม
ส่งมอบและสื่อสารคุณค่าทางธุรกิจ (Deliver and Communicate Value) ลงมือพัฒนาผลิตภัณฑ์หรือบริการให้เป็นไปตามคุณค่าที่วางไว้ รวมถึงสื่อสารคุณค่าของธุรกิจออกไปผ่านช่องทางต่างๆ ที่ลูกค้าใช้รับข้อมูล
ธุรกิจของคุณไม่จำเป็นต้องมีทุกคุณค่าที่กล่าวมา หรือสร้างคุณค่าใหม่ไปเรื่อยๆ แต่ควรทบทวนคุณค่าที่ยึดถืออยู่เสมอว่าตอบสนองความต้องการของกลุ่มเป้าหมายมากน้อยเพียงใด หากจะปรับเปลี่ยนอะไรควรเก็บไว้ อะไรควรทิ้งไป หากต้องการรู้จัก และเข้าใจวิธีการสร้างคุณค่าทางธุรกิจอย่างลึกซึ้งยิ่งขึ้น มาเรียนรู้กับผู้เชี่ยวชาญตัวจริงได้ที่ หลักสูตรการสร้างสรรค์และวิเคราะห์ความเป็นไปได้ของธุรกิจใหม่ Mini MBA - New Business Creation & Feasibility Analysis ที่ https://www.neobycmmu.com/mini-mba-new-business-creation
Reference: The Elements of Value Measuring and delivering
what consumers really want by Eric Almquist, John Senior, and Nicolas Bloch From the Magazine (September 2016)